YAYIN

Bir patent başvurusu tipik olarak başvuru tarihinden itibaren 18 ay sonra yayınlanır. Bu yayın süreci rüçhan veya rüçhan yoksa başvuru tarihinden itibaren 18 ayın dolmasıyla gerçekleşen bir bülten yayını olarak düşünülebilir. Avrupa Patent Ofisi gibi kimi ofisler günümüzde sadece elektronik yayın gerçekleştirirken Türk Patent Enstitüsü gibi kimi ofisler ise bir yandan fiziksel olarak basılı yayını sürdürmektedir. Kısaca patent yayını patent ofislerinin basılı bültenler halinde veya online olarak kamuya bildirdiği yayınlardır. Bir patent başvurusunun yayını ile toplum o başvurudan haberdar edilmiş kabul edilir (KHK #551 Md. 55, EPC Md. 93).
Bir başvuru ile ilgili en önemli iki tarihten biri başvuru tarihi ve diğeri yayın tarihidir. Başvuru tarihi eğer rüçhan varsa rüçhan tarihi ile aynı kabul edilir. Yayın tarihi ile ise başvurunun teknik içeriği topluma sunulur ve bu içerik yayın tarihinden itibaren diğer patent başvurularının tescillenmesi için yapılan incelemede kanıt statüsü kazanabilir. Bir patent yayını Avrupa Patent Sözleşmesi üzerinden konuşulacak olursa duruma göre Md. 54(2) ve duruma göre Md. 54(3) kanıtı olabilir. Tescil edilip edilmeyeceği incelenen başvurunun başvuru tarihinden önce yayınlanmış bir diğer başvuru Md. 54(2) altında hem yenilik hem de buluş basamağı aleyhine kanıt olabilir. Diğer yandan tescili incelenen başvurudan önce başvurulmuş ama sonra yayınlanmış bir başvuru ise Md. 54(3) kapsamında sadece yenilik aleyhine kanıt olabilir.

Bir patent yayını Avrupa Patent Sözleşmesi üzerinden konuşulacak olursa duruma göre Md. 54(2) ve duruma göre Md. 54(3) kanıtı olabilir. Tescil incelemesi gerçekleşen başvurunun başvuru tarihinden önce yayınlanmış bir diğer başvuru Md. 54(2) altında hem yenilik hem de buluş basamağı aleyhine kanıt olabilir. Diğer yandan tescili incelenen başvurudan önce başvurulmuş ama sonra yayınlanmış bir başvuru ise Md. 54(3) kapsamında sadece yenilik aleyhine kanıt olabilir.

Dolayısıyla tescil edilip edilmeyeceği incelenen bir başvurunun buluş basamağına sahip olup olmadığı onun aleyhine kullanılan kanıt belgelerin yayınlanma tarihlerine göre değişiklik gösterebilir. İncelenen belgenin normalde ondan önce yayınlanmış olsaydı buluş basamağından yoksun olduğunu kanıtlayacak nitelikte bir kanıt belge sırf ondan önce başvurusu yapılmış olmasına rağmen sonra yayınlandı diye Md. 54(3) kapsamına girer ve sadece yenilik aleyhine kanıt olarak kullanılabilir.

Dünyanın iki farklı yerinde iki farklı buluş sahibinin %99 oranında benzer buluşlar yaptığı bir örnekte ilk buluş sahibi duyma engelliler için gürültülü ortamlarda sadece daha yakından gelen sesleri öne çıkaran bir ses alıcısı tasarımı yapmış olsun. Bu sayede işitme yetisi zayıf bir insan sokakta yürürken arka plandaki insan ve trafik uğultusu içerisinde sadece yanında yürüyen kişinin sesini daha net duyabilecektir. Bu buluş 15 Nisan 2011 günü bir Türk patent başvurusu olarak yapılmış olsun. Aynı şekilde bir Belçika vatandaşı da aynı fikre sahip bir buluş sahibi olarak bir ulusal patent başvurusu gerçekleştirmesi için ülkesinde bir patent vekiline talimat vermiş olsun. Patent vekili 16.04.2011 günü ilgili başvuruyu gerçekleştirmiş olsun. Bu senaryoyu anlatan zaman akışı Şekil 4’te yer almaktadır.

Türk başvuru sahibi TR X Türk başvurunuzdan rüçhan alan Avrupa patent başvurusu EP X’i ve Belçika’lı başvuru sahibi ise Belçika başvurusundan rüçhan alan EP 1’i gerçekleştirmiş kabul edilirse, Şekil 4’e göre Türk başvuru sahibinin Avrupa başvurusunu 3 ay daha geç yaptığı görülecektir. Ancak iki taraf da on iki aylık rüçhan sürelerine riayet ettiği için Türk başvuru sahibi bir günlük fark ile daha eski bir Avrupa başvurusu yapmış kabul edilir.Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC) Md. 54(2) ve 54(3) altında inceleme şu şekilde olacaktır. Md. 54(2)’ye göre (Türk mevzuatındaki karşılığı KHK #551, Md. 7) Türk başvurusu yapıldığı sırada kamuya açılmış bulunan her şey (bunlar arasında patent yayınları olduğu gibi makaleler, sergiler, süreli yayınlar, Internet kısacası her türlü kamuya sunum olabilir) patent başvurusunun yeni ve/veya buluş basamağına sahip olmadığını kanıtlamak üzere kullanılabilir. Bu tür kanıtlara patent ofisleri tescil sürecinde patentlenebilirlik kriterlerini denetlerken ulaşabilecekleri gibi üçüncü taraflar patente itiraz etmek için de ulaşabilirler.

Yukarıdaki senaryoya göre EP 1 başvurusunun rüçhan tarihi Avrupa patenti başvuru tarihi sayıldığından 16.04.2011’dir. 16.04.2011 itibarıyla TR X rüçhanlı EP X başvurusu yayınlanmış durumda değildir. EP 1 başvuru tarihinde Belçika’lı başvuru sahibinin EP X’ten 18 aylık gizlilik süreci nedeniyle haberi yoktur. Bu durum Avrupa Patent Sözleşmesi Md. 54(3)’te anlatılan duruma denk düşmektedir. Bir Avrupa patent başvurusundan daha eski tarihli (rüçhan tarihi veya o yoksa başvuru tarihi) ama daha sonra yayınlanmış bir başka Avrupa patent başvurusu, ilk başvurunun aleyhine buluş basamağı açısından değil ama yenilik açısından kullanılabilir. Burada her iki başvurunun da Avrupa patent başvurusu olması gerekmektedir.

Bu noktada EP X ile EP 1 aynı buluşları anlattığından ve EP X başvurusu daha eski tarihli olduğundan EP 1 başvurusunun yeniliği tehlikeye düşmektedir. Ama EP 1 tarifnamesi içinde EP X’e göre farklı özellikler varsa bunlar istemlere konularak EP X’e göre yeni bir istem elde etmek mümkün olabilir. Bu noktada EP 1, EP X karşısında buluş basamağını dert etmeden tescile bağlanabilir. Burada örnek verilen ve tanım olarak bir birinci başvuruya göre başvuru tarihi daha eski, ama yayın tarihi birincinin başvuru tarihiyle aynı veya daha sonra olan bir ikinci başvurunun, birincinin buluş basamağı kriteri için değil, sadece yenilik kriteri için kullanılabilme durumu Türk mevzuatında da aynen tanımlıdır (551 Sayılı KHK, Md. 7 son paragraf). Bu birinci ve ikinci başvuruların bu kez Türk başvurusu olması gerekmektedir.

Patent ofisince hazırlanan resmi araştırma raporunda Avrupa Patent Sözleşmesi çevresinde konuşulacak olursa Md. 54(2) kapsamında belgeler yer alır ancak inceleme süreci sırasında tekrar edilen araştırma ile Md. 54(3) kapsamında belgelere de rastlanabilir. Md. 54(3) belgelerinin yapılan ilk araştırmada bulunamamalarının ve böylece araştırma raporunda yer almamalarının temel nedeni 18 aylık gizlilik sürecidir. Bir Md. 54(3) belgesi tanım gereği araştırması yapılan başvurudan önce yapılmıştır ancak araştırma sırasında henüz gizli olabilir. Önceki başvuru incelenen başvurudan örneğin 15 ay önce yapıldıysa ikinci başvurunun ancak üçüncü ayı gibi yayınlanacaktır ve bu durumda araştırma raporuna girmesi mümkün olabilir.

Şekil 4 üzerinden tartışılacak olursa, BE 1 rüçhanının herhangi bir nedenle düştüğü yani rüçhan hakkının kaybedildiği düşünülürse Avrupa başvurusu olan EP 1, BE 1 rüçhan tarihi yerine doğrudan EP 1 başvuru tarihine atanmak zorunda kalacak ve efektif tarihi 15.01.2012 olacaktır. Bu durum EP X-EP 1 ilişkisi açısından bir şey değiştirmemektedir. Eğer EP 1 yerine EP X’in rüçhanı düşseydi EP X başvurusu BE 1’e göre daha eski bir rüçhana sahipken bu avantajını kaybedecek ve öncelik EP 1’e geçecekti. Ancak mevcut halde BE 1’e dayalı rüçhan hakkı düşünce zaten daha eski bir rüçhana sahip olan EP X bu avantajını sürdürmektedir.

Ancak düşen BE 1 rüçhanından daha eski tarihli US A şeklinde bir başvuru olduğu düşünülürse bu durum yayın tarihi 16.10.2011 olan US A’nın EP 1’den daha önce yayınlanması sonucuna varır. Eğer rüçhan düşmeseydi EP 1’in başvuru tarihi BE 1 tarihi kabul edileceğinden ve bu tarihte US A gizlilik sürecini geçirdiğinden EP 1’e karşı ne yenilik ne de buluş basamağı açısından kullanılamazdı. EP 1’e göre daha eski bir başvuru tarihine ve daha yeni bir yayın tarihine sahip bir başvurunun neden EP X durumunda olduğu gibi en azından EP 1’in yenilik açısından sorgulanmasında kullanılamıyor olduğu sorusunun yanıtı başka bir ülke başvurusu olmasında yatmaktadır. Avrupa Patent Sözleşmesi Md. 54(3) (veya KHK #551 Md. 7 son prg.) uygulamaları aynı ülke/bölge başvurularında geçerlidir.

Sonuç olarak BE 1 rüçhanı düşünce EP 1 başvuru tarihi rüçhandan alınıp gerçek Avrupa başvuru tarihine atanınca, US 1 yayın tarihi bu yeni başvuru tarihinden daha eski olduğu için US 1 yayını EP 1’e karşı hem yenilik hem de buluş basamağı açısından kullanılabilir hale gelmektedir (Avrupa Patent Sözleşmesi Md. 54(2) veya KHK #551 Md. 7 ilk prg.).